این کشک را با جوشاندن و تغلیظ دوغ در دیگهای چدنی با روشی مخصوص، به دست میآورند. قروت ابتدا به صورت جامد یا پودر از بازار خریداری میشود. سپس بعد از حل شدن در آب در اثر ساییدن یا مخلوط شدن آب کشک نسبتا غلیظ حاصل میشود که آنرا به دوحالت مصرف میکنند یا میجوشانند ویا به صورت سرد مصرف میکنند
این نوع کشک خواص بیشتری نسبت به سایر کشک ها دارد. در بررسی کارشناسی صورت گرفته در اداره کل ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث فرهنگی کشور کشک بیرجندی با نام مهارت سنتی پخت قروت ( غذای محلی خراسان جنوبی) در فهرست آثار ملی میراث فرهنگی ناملموس( معنوی) ثبت شد. قابل توجست که قروت بیرجندی کاملا سخت است و مخصوص سابیدن و برای تازه خوری مصرف نمیشود. بیشتر با آن غذای معروف قروت بیرجندی که به نام های دیگر کشک بنفش، کشک سیاه، کشک دیگ چدنی و کشک بیرجندی شهرت دارد تهیه میگردد.
جدیدا نوع پودری آن هم به بازار آمده که برای درست کردن غذای معروف کشک بیرجندی انجام فرایند ساییدن قروت در تغار حذف میشود و در یک مخلوط کن مایع قروت بیرجندی حاصل می شود.
قروت بیرجندی: 300 گرم
گردو: 10 عدد
آب : 6 لیوان
روغن: 1 قاشق غذا خوری
پیاز: 1 عدد کوچک
پودر نعنا(نعنا خشک): یک قاشق غذاخوری
طرز تهیه:
کشک بیرجندی شبیه به سنگ بسیار محکم و سفت هستش برای نرم کردن آن ابتدا قروت ها را 5 الی 6 ساعت در آب خیس کرده تا در زمان سابیدن به راحتی ذرات قروت جدا شود.
در مرحله بعد مغز گردوها را آسیاب کرده تا پودر شوند سپس قروت ها را از آب بیرون کشیده و داخل تغارچه (ظرف مخصوص سابیدن کشک بیرجندی که جنس آن سفالی و کفی آن زبر است) ریخته و گردوهای پودر شده را به آن اضافه میکنیم. بعضا مطابق ذائقه از چند حبه سیر له شده نیز به همراه گردو در سابیدن کشک ها در تغار بهره میگیرند. کمی کشک ها را به کف تغار بصورت خشک و خمیری میمالیم، کم کم 2لیوان آب اضاف میکنیم و عمل سابیدن کشک را تا غلیظ شدن محلول داخل تغار ادامه میدهیم. در این زمان که مطمئن شدیم ذرات قروت با آب کاملا حل شد، آب غلیظ شده را توسط صافی توری دار از کشکها جدا کرده، این مایع قروتی را در کاسه ای نگهداری میکنیم. این فرایند را تا اتمام کل میزان 6 لیوان آب بصورت مرحله ای تکرار میکنیم. در مرحله بعدی روغن را در قابلمه داغ میکنیم (ترجیحا اگر از روغن حیوانی استفاده شود بهتر است) و پیاز خرد شده را به آن اضافه میکنیم تا طلایی رنگ شود. در این مرحله بسته به ذائقه میتوانیم برای قالب کردن بوی سیر غذا تعدادی سیر رنده شده به روغنها اضاف نماییم. سپس نعنا خشک را اضافه میکنیم و پس از تیره شدن رنگ نعنا ها، حال نوبت اضاف کردن قروت است. بعد از بهم زدن مایع قروت حاصله جهت یک دست شدن، آن را اضافه میکنیم و صبر میکنیم تا مایع قروت در قسمتهای تماس دور قابلمه جوش بخورد یا اصطلاحا دور جوش شود. در این لحظه شعله را خاموش میکنیم و طبخ غذای کشک بیرجندی به اتمام رسیده است. درنگ نکنید نان را ترید کنید و نوش جان .
معمولا همراه غذای قروت بیرجندی یکی از موارد خرمای تازه، تخم مرغ خاگینه، پیاز، سبزی تازه، گوجه بادمجان بسته به ذائقه سرو میشود. پیشنهاد میکنم بجای کشک سفید از این کشک در غذاهایی مثل کشک و بادمجان، آش، حلیم بادمجان و ... استفاده کنید چون خیلی قوی و خوشمزه هست.
آموزش طرز تهیه غذای قروت بیرجندی پودری :
مواد لازم:
قروت بیرجندی: 6 قاشق غذاخوری
گردو: 10 عدد
آب : 6 لیوان
روغن: 1 قاشق غذا خوری
پیاز: 1 عدد کوچک
پودر نعنا(نعنا خشک): یک قاشق غذاخوری
طرز تهیه:
ابتدا 2 قاشق پودر قروت بیرجندی را در هم زن برقی به همراه گردوهای آسیاب شده و در صورت تمایل سیر های له شده با 3 لیوان آب نیم گرم به مدت 5 دقیقه بصورت تناوبی مخلوط نموده تا محلولی بنفش رنگ حاصل گردد. مایع قروت حاصله را در کاسه ای تخلیه کنید و برای بقیه مواد نیز روند را تکرار نمایید. ادامه دستور طبخ و آماده سازی مانند دستور فوق است.
نکته1) رنگ قروت پس از سابیدن فقط با گردو بنفش تیره میشود. بدون استفاده از گردو رنگ کشک روشن خواهد بود.
نکته2) پودر کشک بیرجندی اگر به درستی تبدیل با آب قروت بیرجندی بشه دقیقا از لحاظ کیفیت غذا با نوع تغاری برابری میکنه چون ما از آسیاب پولک های کشک تغاری که در حمل و نقل شکسته و کوچک میشوند استفاده میکنیم و کاملا کشک بیرجندی خالص گوسفندی هستند.
نکته 3) در تهیه نوع قروت پودری بیرجندی باید دقت شود در مدت 5 دقیقه هر 1 دقیقه گردش را متوقف و به پودر کشک فرصت استراحت و خیس خوردن دهیم تا کاملا با آب ولرم ترکیب شود.
نکته 4) اگر تمایل دارید قروت ترش تر و اصطلاحا تیل(جا افتاده تر) شود فقط راهش اینه که اجازه بدید یه 5 دقیقه ای قروت روی شعله ملایم جوش بخوره.
نکته 5) اندازه پولک های کشک بیرجندی پس از هربار سابیدن کوچک تر میشود و تا حدی که داخل تغار اصطحکاک ایجاد نماید و به حالت خمیری درآید قابل مصرف است. من خودم وقتی اندازه پولکهای قروت خیلی کوچک میشه و داخل تغار تو دست نمیاد، چون در اثر خیس خوردن نرم شدن، از داخل تغار بر میدارمشون، میشویم و مانند کشک تازه مصرف میکنم. جالبیش اینه که تا دو سه روز هم نرم میمونن.
بستن *نام و نام خانوادگی * پست الکترونیک * متن پیام |