شناخت استان کرمان

کرمان دارای شگفت انگیز ترین و متنوع ترین بیابانهای ایران است. قسمتی از کویر لوت به نام گندم بریان (ریگ سوخته) در حوالی شهداد گرمترین نقطه جهان است و دمای آن تا 70 درجه سانتیگراد ثبت گردیده. این استان کویری محسوب می‌شود.

این استان از شمال به استان های خراسان جنوبی و یزد، از شرق به استان سیستان و بلوچستان، از غرب به استان فارس و از جنوب به استان هرمزگان محدود می‌شود. مساحت استان در سال ۱۳۸۸ معادل ۱۸۳۱۹۳ کیلومتر مربع بوده و از لحاظ وسعت از بزرگ ترین استان های کشور به حساب می‌آید. این استان درتقسیمات کشوری سابق ایران استان شماره ۸ کشور بود و هرمزگان و بخش هایی از یزد را نیز شامل می‌شد.

براساس آخرین تقسمات کشوری، استان کرمان دارای ۲۰ شهرستان، ۶۳ شهر، ۵۱ بخش و ۱۴۶ دهستان است. شهرستان های آن عبارت اند از: انار، بافت، بردسیر، بم، جیرفت، رابر، راور، رفسنجان، رودبارجنوب، ریگان، زرند، سیرجان، شهربابک، عنبرآباد، فهرج، قلعه گنج، کرمان، کوهبنان، کهنوج، منوجان.

استان کرمان یکی از مرتفع‌ترین استانهای کشور و شهرستان بافت آن با 2250 متر ارتفاع از سطح دریا مرتفع ترین شهرستان استان است.

این منطقه یکی از قدیمی ترین نواحی ایران به شمار می‌رود و در گذر زمان، گنجینه‌های فرهنگی تاریخی گرانبهایی در آن پدید آمده که نمایانگر روند تاریخی و حیات اقتصادی، اجتماعی آن است.

صنایع دستی استان :

مسگری : مسگری که یکی از شعبات فلزکاری است بنابرحدس باستان شناسان در حدود سه تا پنج هزار سال سابقه دارد. در واقع می‌توان گفت که اولین اشیای فلزی ساخته شده به دست بشر مصنوعات مسی چکش کاری شده و کوچکی بوده که به نیمه اول هزاره چهارم پیش از تاریخ تعلق دارد. در آخرین قرون دوران نوسنگی، انسانی که موفق به تهیه ابزار مورد نیاز خود از سنگ شده بود، حسب اتفاق به عنصری برخورد که نه تنها هنگام ضربه خوردن نمی‌شکست بلکه قابلیت ذوب، چکش خواری و تغییر فرم را نیز داشت.

قالیبافی : کرمان از مراکز مهم قالیبافی ایران به شمار می‌آید. این شهر در آغاز قرن بیستم میلادی یکی از معروفترین مراکز قالیبافی جهان به شمار می‌آمده است، چنان که در آستانه جنگ جهانی اول تعداد دارهای قالی در این استان به بیش از پنج هزار می‌رسید. طرح و رنگ در قالی کرمان اهمیت بسیار دارد، طرحهای معروف قالی کرمان عبارت است از : شاه عباسی، افشان، ترنجی، خوشه، برگ فرنگی، درختی، شکارگاه و قاب قرآنی.

شال بافی : شال بافی یکی از رشته های قدیمی و اصیل صنایع دستی در “هوتک” کرمان است. معمولاً خانگی است و کارگاه در خانه قرار دارد.

عریض دوزی : عریض پارچه دستباف پشمی و نسبتاً ضخیم است که برروی آن زنان پته دوز، پته دوزی انجام می‌دهند. در گذشته از عریض استفاده های دیگری نظیر کت و پالتو می‌شد ولی امروزه مصرف عریض بسیار کم شده و حتی در پته دوزی نیز محدود شده است.

حصیر بافی : روش کار بدین ترتیب است که پس از جدا کردن شاخه های درخت مورد نظر و خشک کردن آنها به وسیله اصل اولیه بافت یعنی درگیر شدن تار و پود.

گلیم بافی : تولید گلیم در جوامع عشایری و روستایی تقریباً حالت حرفه ای غیر دایم و فصلی دارد و بافندگان آنکه اکثر زنان و دختران خانه دار هستند. تولید گلیم لااقل ۷۰۰۰ سال قدمت دارد.

ترمه بافی : از دیگر صنایع دستی رایج در استان کرمان، باید از ترمه بافی ذکر نام کرد که البته تولید آن حد ناچیزی بوده و تنها به چند صنعتگر هنرمند محدود می‌شود.

قلم‌زنی : قلم‌زنی نیز هنری است که در آن توسط نوک ظریف قلم فولاد و ضربات ماهرانه چکش‌های سبک بر روی سطح فلز نقش‌آفرینی می‌شود. به گفته اساتید این رشته هنر قلم‌زنی در ابتدا مخصوص کرمان بود و به صورت خطوط ساده و یا خطوط موج دار دور ظرف گرد مانند بشقاب و کاسه به کار می‌رفت اما این هنر بعد از وارد شدن به اصفهان که طرحهای متنوع را رونق بخشیدند، به اوج خود رسید.

معرق چوب : “معرق چوب”: معرق در لغت به هر چیز رگه‌دار گفته می‌شود. این هنر ابتدا برای تزیین سطح میز، بوفه، درها و تکیه‌گاه صندلی به کار می‌رفت اما امروزه در تابلوها و موارد بسیار دیگری کاربرد زینتی دارد.

چاقوسازی : “چاقوسازی” هنر چاقوسازی به طریقه نسل به نسل از پدران به فرزندان به میراث مانده و همچنان در این شهر و با همان کیفیت گذشته رونق دارد. چاقو انواع مختلفی دارد از جمله شکاری، قلمه‌زنی، تزیینی و دسته شاخی که نامگذاری این چاقوها بر اساس تیغه و نوع استفاده آنها است.

جاذبه های گردشگری و تاریخی :

کرمان : کاروانسرای شاه عباسی - بازار کرمان - باغ موزه هرندی - تخت درگاه قلی بیک - تکیه مدیر الملک - حمام گنجعلی خان - حمام وکیل - کوه شیوشگان - پارک جنگلی پردیسان قائم - قلعه اردشیر - آتشکده آناهیتا(قلعه دختر) - گنبد جبلیه - مجموعه های ابراهیم خان، گنجعلی خان و وکیل - مسجد جامع مظفری - مسجد جامع ملک - مقبره خواجه اتابک - مسجد چهل ستون - مقبره مشتاقیه - مقبره شاه نعمت الله ولی - موزه ساعت - موزه سکه - یخدان ها ی مویدی، زریسف و ملک - ارگ راین - دهانه آتشفشانی راین - باغ شاهزاده ماهان - باغ فتح آباد - موزه هنر های معاصر صنعتی - کتابخانه ملی - دره شنگستان - آبشار سیمک - آبشار سه کنج - آبشار راین - آبشار گیشیگان - آبشار کشیت گلبافت - پیست اسکی سیرچ - کویر گندم بریان(ریگ سوخته) - کلوتها - جنگل نبک ها - آبگرم سیرچ - اقامتگاه کاشکیلو شهداد - امام زاده زید (ع) شهداد - رود کال شور شهداد - چشمه معدنی غرغره - چشمه اختیارآباد - امام زاده حسین جوپار - رود فصلی چترود - امام زاده بی بی حیات - حمام قدیمی چترود - عمارت شتر گلو - دره باب زنگی - موزه زرتشتیان - آب انبار علیمراد خان - قلعه کشیت گلبافت

رفسنجان : منطقه توریستی راویز - مجموعه کبوترخان - کاروانسرای تیمچه - خانه خشتی حاج آقا علی (بزرگترین خانه خشتی جهان) - حصار قدیم - دره راگه - مجموعه بازار- کاروانسرای شاه عباسی - آب گرم ده ظهیر - مجموعه شهری مس سرچشمه - مجموعه شهری صفائیه - برج اودرج - درخت پسته کهنسال اودرج - برج خلیل آباد - یخدان عباس آباد حاجی - بادگیر معین - حمام آقا سید مهدی - ارگ انار - یخدان تاریخی انار - امام زاده محمد صالح انار

زرند : منطقه گزوئیه - منطقه حفاظت شده چاه کومه - ردپای دایناسورها - مقبره عبد السلام زرندی - بازار سهرابی - بازار وکیل - مسجد حسینیه قلعه - روستای جرجافک - روستای سرتخت - قلعه و چهار برج شاهرخ خان - دشت خاک - برج زرندوئیه - روستای گیسک

بردسیر : منطقه حفاظت شده بیدوییه - آبشار هجین - رودانه چاری - دریاچه سد ترشاب - ارگ بردسیر - خانه بهادر الملک

راور : آبشار مکی - آبشار فیض آباد - برج امیر نخعی - برج فیض آباد - منطقه حفتظت شده دربند - رودخانه های راور و قدرونی

کوهبنان : برج بابعبدان - تخت امیر - آکواریوم طبیعی روستای درگزک - خانقاه شیخ ابو سعید - آسیاب های هشت گانه - منطقه حفاظت شده کوه آسیاب - قلعه ها و برج های قدیمی

شهربابک : روستای مسینان - برکه گود غلامعلی - کویر نمک استبرق - چاه گز - عمارت موسی خانی - روستای سنگی میمند

سیرجان : دریاچه نمک - یخدان دوقولو - قلعه سنگ - امامزاده گان احمد، علی و حسنین - بازار سیرجان - خانه حاج رشید - منطقه ویژه اقتصادی - باغ سنگی - منطقه شکار ممنوع پاریز - مسجد جامع عضدی - باغ های بهلگرد و بمید - آرامگاه میر زبیر - آرامگاه شاه فیروز - کاروانسرای پاریز

بافت : دریاچه سد بافت - غار شب پره - غار جفریز - غار طرنگ - آبشار سه کاسه - آبشار بنگان - آبشار خوشکار - بازار کل حاجی - تیمچه کوزه گرها - پارک ملی خبر - غار جواران - آبشار عشق آباد - منطقه حفاظت شده بحر آسمان -روخانه چشمه عروس - آبشار کوه شاه - روستا های کلدان، پدم آباد، زمین انجیر، سیه بنوئیه، گنجان، ننیز علیا و گلوچار- قلعه رابر - کاروانسرای شیرزاد - زیارتگاه های سید مرتضی، شاهزاده ابوالقاسم لنگر، شصت سر و میرمحمد ابوطالب - رودخانه هنزا - عمارت رستم خان اسفندیاری - منطقه باستانی قره قطوئیه - منطقه زیبای عشق آباد عسکر - منطقه زیبای تخت سرطشتک - درختان گردوی کهنسال ده دیوان - آبشار چهرن - آبشارآبسر - دره گلی هوک - امامزاده پیر غیب ارزویه - مقبره شیخ محمد پرنده - خانه ایرانمنشها

جیرفت : چشمه های آبگرم دیمن وگویکان، قلعه میجان، مغو - چشمه، انجیر سیاه، محمد آباد مسکون - چشمه آب معدنی چاله گان - آبشار دره گلم دخترکش - دریاچه سد جیرفت - مسجد شهر قدیم جیرفت (دقیانوس) - کاروانسرای گنجعلیخان - ییلاقات دربهشت - آرامگاه امیر حیدر - آرامگاه سالار رضا - قلعه سموران - غار شعیب - آبشار سرنکوه - آبشار دلفارد - آبشار ده والی ساردوییه - قلعه سلیمان - کوه های ساردوییه - نخلستان های جیرفت - روستای دره ای دلفارد - تپه باستانی کنار صندل - موزه باستان شناسی جیرفت - بادگیر های اسفندقه

بم : ارگ بم - روستای گردشگری دهبکری - ییلاق مرغک - بازار سنتی بم - منطقه حفاظت شده کوه شیر - منطقه حفاظت شده سنگ مس - مسجد وکیل بم - مسجد اسد الدوله بم - مسجد سید بم - مسجد کوچه ارگ بم - مسجد حضرت رسول - آبشار باغ چمک - آبشار تنگ تاهران -امامزاده خواجه حسن عسکری - پناهگاه حیات وحش زریاب - آبشار دهبکری - تل آتشین دارستان بم - میل نادری فهرج - ریگ های علی آباد ریگان

عنبرآباد : آبشار وروار - بقعه سید عبد اله نورک - باغات قدیمی دوساری - نخلستان های بزرگ حاجی آباد گرم - آسیاب علیخان دسک

کهنوج : قلعه میش پدام - آبشار زرچین - مجتمع نازدشت - چشمه آب گرم چالگان - زیارتگاه بی بی طیبه - منطقه حفاظت شده مهروئیه - تنگ زرچین - قلعه گلاشکرد - تنگ آبشوئیه - جنگل کنار عشقی - نخلستان های بارگاه - منطقه آب باریک - روستای دهکهان - چشمه آبگرم مرتفع علی - منطقه حفاظت شده مارز -هتل کپری قلعه گنج - آبشار سونته

منوجان : قلعه منوجان - طبیعت منطقه کندر - کوه سرمشک - روستای خسرو آباد